Niedawno utworzony Instytut Amerykański w Ukrainie wywodzi się z amerykańskiej prawicy, wśród której wyróżnić można trzy duże bloki. Pierwszy z nich obejmuje takie ugrupowania, jak Ku-Klux-Klan, John Birch Society[1] i Minutemen[2]. To właśnie one od czasu do czasu wysadzają w powietrze amerykańskie budynki rządowe. Grupy te angażują się przede wszystkim w politykę wewnętrzną USA.

Drugi blok to neokonserwatyści, kontrolujący USA od lat 80. XX wieku, mający powiązania z takimi postaciami jak Wolfowitz[3], Perle[4], Krauthammer[5], Wohlstetter[6], Norquist[7], Kristol młodszy[8], Cheney[9] i Rumsfeld[10]. Colin Powel[11] nazwał ich w swoich wspomnieniach „prawicowymi świrami”. Idee neokonserwatystów propaguje „The Wall Street Journal”, dwumiesięcznik „Foreign Affairs”, Amerykański Instytut Przedsiębiorczości, Żydowski Instytut do Spraw Bezpieczeństwa Narodowego, Amerykańsko-Izraelski Komitet Spraw Publicznych, czy Centrum Studiów Strategicznych i Międzynarodowych.

Neokonserwatyści wspierają Likud, prawicowych syjonistów i chrześcijan ewangelikalnych[12]. Chcą przetworzyć świat na obraz i podobieństwo Ameryki, czyniąc go bezpiecznym dla amerykańskich firm i neoliberalnego kapitalizmu. Uważają, że Bóg  stoi po ich stronie. Ten blok jest antyrosyjski i silnie wspiera ukraińskie starania zmierzające w stronę odseparowania od Rosji. Na Ukrainie neokonserwatyści opanowali Amerykańsko-Ukraińską Radę Biznesu.

W świetle kolejnych klęsk żywiołowych, wojen i postępującej pauperyzacji, do których amerykańscy neokonserwatyści i ich neoliberalni sojusznicy przyczynili się w świecie poprzez kontrolę nad siłami militarnymi USA, Światową Organizacją Handlu, Bankiem Światowym oraz Międzynarodowym Funduszem Walutowym, Ukraińcy powinni mieć poważne wątpliwości, co do wartości udzielanego im z tej strony wsparcia. Przywódcy państwowi winni są pamiętać, że dla Ukrainy najważniejszą i długoterminową gwarancją istnienia jest Unia Europejska, którą w mniejszym stopniu niż resztę świata dotknęło spustoszenie z ręki sponsorowanego przez USA neoliberalnego kapitalizmu. W istocie członkostwo Ukrainy w UE byłoby wystarczającym gwarantem jej niezależności. Tym samym kraj ten nie potrzebowałby należeć do organizacji typu NATO.

Trzeci blok amerykańskiej prawicy to tradycyjni konserwatyści (stara prawica, izolacjoniści, nacjonaliści albo paleokonserwatyści). Tu właśnie tkwią korzenie Instytutu Amerykańskiego w Ukrainie. Najbardziej znanym przedstawicielem tego bloku jest Pat Buchanan[13], wywodzą się zeń także Robert Novak[14]. Poglądy paleokonserwatystów krzewią The Cato Instutute[15] i Heritage Foundation[16], a finansowo zasilają ich ogromne fortuny klanów miliarderów (Kochów, Coorsów, Olinów i Scaife-Mellonów). Teraz zaś najwyraźniej finansowani są również przez Kreml, choć sam Instytut nie ujawnił jeszcze swoich sponsorów.

Amerykańską starą prawicę cechuje rasizm i antysemityzm, nastawienie proarabskie i antysyjonistyczne. Paleokonserwatyści widzą świat w postaci sfer zdominowanych przez poszczególne państwa, które winny schodzić sobie wzajemnie z drogi. W ich opinii, wyrażonej niegdyś w Doktrynie Monroe’a[17], Stany Zjednoczone powinny dominować nad obiema Amerykami i nie angażować się militarnie w innych częściach świata, gdzie rozstrzyganie należy pozostawić miejscowym siłom. Neokonserwatyści uważają tradycyjnych konserwatystów za nurt niepatriotyczny i antyamerykański (National Review, kwiecień 2003).

Jako że Ukraina przez długi czas była zdominowana przez Rosję, według starej prawicy jej miejsce jest przy Kremlu, podobnie jak Ameryka Łacińska powinna być nadal podporządkowana USA. Ukraina nie powinna również zostać dopuszczona do jakichkolwiek zdominowanych przez USA ugrupowań (np. NATO). Zresztą, jak głoszą paleokonserwatyści, sens istnienia tychże zniknął wraz z upadkiem ZSRR.

Na tym tle oczywista staje się wspólnota interesów między amerykańską izolacjonistyczną i nacjonalistyczną prawicą a noworosyjskimi prawicowymi imperialistami. Jedynie kwestią czasu było przyjęcie przez ludzi pokroju Jima Jatrasa i Anthony’ego Salvia rosyjskich pieniędzy i założenie przy ich pomocy Instytutu Amerykańskiego w Ukrainie. Ma on propagować opinie, które jego założyciele dzielą z szowinistycznymi rosyjskimi neofaszystami: Igorem Markowem, Aleksiejem Duginem, czy Władimirem Zatulinem. Gdyby byli intelektualnie uczciwi, nazwaliby swoją organizację Instytutem Przyjaźni Rosyjskiej, czy podobnie. Można także przypuszczać, że to właśnie ten łącznik między rosyjskim imperializmem a amerykańskim nacjonalizmem dostarczał amerykańskich doradców Wiktorowi Janukowyczowi.

Co więcej, poprzez rosyjskie pieniądze tradycyjny konserwatyzm amerykański podpiął się do starej międzynarodowej radzieckiej sieci propagandy zimnowojennej, zbudowanej na antysyjonizmie, antyamerykanizmie i antyukrainizmie. Mała grupa amerykańskich nacjonalistów skutecznie oręduje na całym świecie za rosyjskimi interesami imperialnymi, ramię w ramię z dawnymi komunistami, socjaldemokratami i socjalistami, którzy sympatyzowali z ZSSR. Te grupy, odmawiają postrzegania Ukrainy jako kraju zaangażowanego w ruch narodowowyzwoleńczy przeciwko imperium rosyjskiemu. Nie widzą jej również wśród krajów Trzeciego Świata, które niegdyś uczestniczyły w podobnych zmaganiach, a teraz stają przed problemem neokolonializmu ze strony amerykańskiego neoliberalno-neokonserwatywnego porządku świata. Zamiast tego, ta dawna prorosyjska, stalinowska lewica odrzuca niezależność Ukrainy jako skutek amerykańskiego, a w przeszłości niemieckiego spisku.

Biorąc pod uwagę niefortunny wpływ, jaki te sponsorowane przez Rosję grupy wywierają na światową opinię publiczną, Ukraińcy powinni przynajmniej obnażyć ich polityczne korzenie, tak aby dziennikarze przestali mylnie uznawać słowa ich rzeczników za „bezstronny pogląd naukowy”.

Tłumaczenie z języka angielskiego: Agnieszka Iwona Witek

____________________________________________________________________________________

Bibliografia:

http://www.bafl.com/newsDetail.asp?idNews=280

http://www.cdi.org/russia/johnson/2007-20-43.cfm

http://www.russiaprofile.org/page.php?pageid=Experts%27+Panel&articleid=a1246021758

http://www.kejda.net/2008/08/08/robert-spencers-connections-the-james-jatras-file/

http://www.rb.ru/community/articles/articles/2009/04/08/113502.html

Ambrosio, T., “Insulating Russia from a Colour Revolution: How the Kremlin Resists Regional Democratic Trends, “ Democratization, no. 2 (April, 2007) 232-52

Bennigsen A. A., Muslim National Communism in the Soviet Union. A Revolutionary Strategy for a Colonial World (Chicago, 1980)

Bohle, D., “Neoliberal hegemony, transnational capital and the terms of the EU’s eastward expansion,” Capital and Class (no. 88)  57- 86

Bonner, S. E., Blood in the Sand (Lexington, 2005)

Dorrien G., Imperial Designs. Neoconservatism and the New Pax Americana (New York,                                                                2004)

Klien, N. The Shock Doctrine. The Rise of Disaster Capitalism (Toronto, 2008)

Jarecki, E., The American Way of War (New York, 2008)

Mace, J., Communism and the Dilemmas of National Liberation. National Communism in Soviet Ukraine 1918-1933 (Cambridge MA, 1983)

Rampton S., Stauber J., Banana Republicans (New York, 2004)

Smith, N., The Endgame of Globalization (New York, 2005)
Teeple, G., Globalization and the Decline of Social Reform (Toronto, 1995)

---

[1] The John Birch Society — amerykańska organizacja polityczna, założona w 1958 roku, wyrażająca poparcie dla wartości uznawanych przez jej członków za tradycyjne, konserwatywne i zakorzenione w tradycji judeochrześcijańskiej: własności prywatnej, praworządności i suwerenności USA. Organizacja opowiada się przeciwko globalizmowi, interwencjonizmowi ekonomicznemu, socjalizmowi, komunizmowi i faszyzmowi. The Southern Powerty Law Center, organizacja prawna monitorująca grupy ekstremistyczne, zaliczyła JBS do tzw. „Patriot Groups”, kierujących się skrajnie antyrządowymi doktrynami, choć niekoniecznie używających przemocy  — przyp. tłum.

[2] Minutemen — zbrojna organizacja  założona w USA w latach 60. XX wieku. Jej członkowie żywili przekonanie, że Stany Zjednoczone zostaną wkrótce opanowane przez komunizm, stąd ich przygotowania do zbrojnej konfrontacii. Organizacja straciła na znaczeniu, gdy w roku 1968 jej lider został osadzony w więzieniu — przyp. tłum.

[3] Paul Wolfowitz — wiceminister obrony USA (2001-2005), prezes Banku Światowego (2005-2007). Jeden z głównych architektów II wojny w Zatoce Perskiej — przyp. tłum.

[4] Richard Perle — amerykański doradca polityczny, pomocniczy sekretarz obrony w gabinecie Ronalda Reagana i członek, a potem przewodniczący Komitetu Doradczego Rady Polityki Obronnej (1987-2004) — przyp. tłum.

[5] Charles Krauthammer — amerykański neokonserwatywny felietonista i komentator polityczny — przyp. tłum.

[6] Albert Wohlstetter (zm. 1997) — intelektualista amerykański, główny ideolog działań przeciwko rozprzestrzenianiu broni jądrowej — przyp. tłum

[7] Grover Norquist — przewodniczący organizacji Americans for Tax Reform, lobbującej na rzecz zniesienia podatków w USA — przyp. tłum.

[8] William Kristol — amerykański neokonserwatywny analityk i komentator polityczny, założyciel tygodnika „The Weekly Standard” — przyp. tłum.

[9] Richard Cheney — wiceprezydent Stanów Zjednoczonych w administracji George’a W. Busha (2001-2009) — przyp. tłum.

[10] Donald Rumsfeld — sekretarz obrony USA w administracji Geralda Forda (1975-1977), a później George’a W. Busha (2001-2006) — przyp. tłum.

[11] Colin Powell — generał armii Stanów Zjednoczonych, sekretarz stanu w administracji George’a W. Busha (2001-2005) — przyp. tłum.

[12] Chrześcijaństwo ewangelikalne — największy, obok ewangelicyzmu, nurt protestantyzmu, powstały na gruncie purytanizmu, ortodoksji protestanckiej i pietyzmu. Ma charakter konserwatywny, podkreśla osobistą więź z Bogiem i bezbłędność Pisma Świętego, interpretowanego dosłownie i traktowanego jako ostateczny autorytet w sprawach wiary i moralności — przyp. tłum.

[13] Patrick Joseph Buchanan — amerykański konserwatywny komentator polityczny, pisarz, felietonista i polityk. Doradca prezydentów: Richarda Nixona, Geralda Forda i Ronalda Reagana. W latach 1992 i 1996 bezskutecznie starał się o nominację prezydencką z ramienia Partii Republikańskiej — przyp. tłum.

[14] Robert Novak (zm. 2009) — amerykański konserwatywny dziennikarz, felietonista, osobowość telewizyjna, pisarz i komentator polityczny o ukraińsko-litewskich korzeniach — przyp. tłum.

[15] Cato Institute — niezależny ośrodek badań i analiz (ang. think tank — dosł. „zbiornik myśli”), ukierunkowany na wolny rynek, maksymalizację indywidualnej wolności i zmniejszenie do minimum wpływu państwa na życie obywateli (tzw. libertarianizm), z siedzibą w Waszyngtonie — przyp. tłum.

[16] Heritage Foundation — jeden z najbardziej wpływowych konserwatywnychthink tanków na świecie, z siedzibą w Waszyngtonie — przyp. tłum.

[17] Doktryna Monroe’a — izolacjonistyczna doktryna przedstawiona w 1823 roku przez prezydenta USA Jamesa Monroe’a, postulująca wzajemne powstrzymanie się przez USA i Europę od ingerencji w sprawy wewnętrzne i politykę  — przyp. tłum.

Stepan Welyczenko