Lubelska mapa galerii sztuki współczesnej
Historia lubelskich galerii sztuki współczesnej sięga połowy lat 50. Najstarsza z nich – Biuro Wystaw Artystycznych (BWA) – została powołana w 1956 roku, realizując wiele pionierskich przedsięwzięć artystycznych w kolejnych dekadach. Obok niej szczególnie ważne miejsce zajęły Galeria Biała, Galeria Kont, oraz najmłodsza z nich, związana z Lubelskim Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych – Galeria Lipowa 13.
BWA konsekwentnie prezentowała sztukę, odwołującą się do spuścizny i uznanych artystów z kręgu neoawangardy, Galerie Biała i KONT swoją działalność opierały – zwłaszcza w pierwszych latach – na prezentacji najmłodszego, debiutującego pokolenia lubelskich artystów, z kolei Galeria Lipowa 13 stara się łączyć spuściznę awangardowych poszukiwań z aktualnymi problemami sztuki nowych mediów i krytyczną analizą przestrzeni publicznej. Galerie te w sposób niezwykle aktualny reagowały i współtworzyły przestrzeń artystyczną dla kolejnych nurtów i kierunków sztuki współczesnej. Ich odmienność pozwoliła zarejestrować, w skali Lublina, najważniejsze tendencje artystyczne ostatnich dekad. Poprzez rozbudowane kontakty międzynarodowe, wpisały się jednocześnie w kontekst sytuacji artystycznej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Biuro Wystaw Artystycznych (obecnie Galeria Labirynt)
Jest najstarszą instytucją związaną ze sztuką współczesną. Założone w 1956 roku, początkowo jako oddział Centralnego Biura Wystaw Artystycznych w Warszawie, od początku swojej działalności starało się łączyć pokazy nawiązujące do tradycji artystycznej z odważnymi poszukiwaniami, promującymi awangardową sztukę polską (Grupa Zamek), jak i europejską. Odegrało również ważną rolę, integrując ogólnopolskie awangardowe środowiska artystyczne (organizacja I Sympozjum Artystów Plastyków i Naukowców w Puławach 1966). Jednak szczególną dynamikę lubelskie Biuro Wystaw Artystycznych ujawniło na początku lat 80., kiedy jej dyrektorem został Andrzej Mroczek.
Działalność Biura Wystaw Artystycznych w Lublinie w latach 80. przyjęła nowe ramy, określone specyficzną sytuacją społeczno-polityczną początku dekady. Zalegalizowanie NSZZ Solidarność[1] i utworzenie w ramach BWA jednego z pierwszych kół związkowych w Lublinie, sprzyjało autonomizacji galerii w stosunku do struktur centralnych. W maju 1981 roku na stanowisko dyrektora BWA powołano historyka sztuki Andrzeja Mroczka, z poparciem niezależnych środowisk twórczych, w tym Koła NSZZ Solidarność w BWA oraz Związku Artystów Plastyków. Mroczek był postacią aktywną w lubelskim życiu artystycznym od lat 70. Wcześniej prowadził Galerię Labirynt oraz pełnił funkcję kuratora w BWA. Obejmując funkcję dyrektora BWA w Lublinie przyjął dwa priorytety działalności: z jednej strony realizacja działań związanych ze statutem BWA (czyli upowszechnianie sztuki współczesnej), z drugiej realizacja konsekwentnego program autorskiego, sformułowanego w jeszcze w Galerii Labirynt, która została zamknięta wraz z odejściem Mroczka.
Pierwszą autorską wystawą Mroczka w BWA była prezentacją twórczości Jerzego Beresia (1981), podczas, której artysta wykonał performance „Dialog z Marcelem Duchampem”. Do artystów szczególnie związanych z Galerią BWA w latach 80. należeli: Dobrosław Bagiński, Janusz Bałdyga, Jan Berdyszak, Jerzy Bereś, Zdzisław Kwiatkowski, duet KwieKulik, Andrzej Lachowicz, Natalia LL, Andrzej Partum, Józef Robakowski, Mikołaj Smoczyński, Jan Świdziński, Zbigniew Warpechowski.
Jednak specyfikę działalności BWA wyznaczyły pokazy zbiorowe, wpisujące się w tradycję konceptualną lat 70. Pierwsza taka wystawa była prezentacją dokumentacji z pleneru w Osiekach (1982). Dwudniowa impreza, poza warstwą wizualną, obejmowała cykl wystąpień i referatów, przybliżających zarówno charakter koszalińskiego przedsięwzięcia, jak i opisujących przemiany w sztuce współczesnej. Następne zbiorowe prezentacje, tj.: „Zapisy I” (1983), „Nurt intelektualny w sztuce polskiej po II wojnie światowej” (1984-1985), „Zapisy II” (1986), „Z przeszłości do nieskończoności” (1987), „Performance teraz” (1990), odnosiły się do współczesnych praktyk awangardowych.
BWA było jednym z niewielu miejsc niepoddanych artystycznemu bojkotowi, charakterystycznemu dla wielu oficjalnych instytucji w okresie stanu wojennego[2]. Sprzyjało to rozwojowi instytucji, będącej magnesem dla awangardowej twórczości w Polsce w tamtym czasie. Liczne wystawy i spotkania z artystami kształtowały spójny i konsekwentny program BWA, którego odbiciem była z jednej strony kontynuacja, a z drugiej przeformułowanie autonomicznej, określonej analitycznym językiem, sztuki konceptualnej. Wywodzące się z tego obszaru, działania medialne i performans w latach 80. kładły nacisk na pierwiastek duchowy i personalny w sztuce.
Wyraźniejszy stawał się czynnik jednostkowej ekspresji, a galeria, tak jak tytuły kolejnych pokazów, stawała się obszarem „skupienia” (Jan Berdyszak – „Obszary koncentrujące”, 1981, Natalia LL – „Stany skupienia”). Wspólnym mianownikiem pokazów w galerii było poszukiwanie w języku sztuki współczesnej, nowych mediach, pierwiastków rodzimych, kształtowanych poprzez postawę zakorzenioną w tradycji romantycznej. Nowe techniki artystyczne służyły wydobywaniu indywidualnych postaw, określonych egzystencjalnymi znaczeniami. Ta romantyczna postawa wpisana w poszukiwania z obszaru nowych mediów, także budowała tożsamość galerii BWA, skupiając twórców z różnych środowisk, debiutujących w latach 70.
W latach 90., po transformacji ustrojowej, Galeria stała się ośrodkiem oporu w stosunku do szerokiego nurtu kultury masowej, który narodził się w nowej, wolnorynkowej rzeczywistości.
Galeria prowadzona przez Andrzeja Mroczka, umiejętnie mediując między rozległą paletą postaw artystycznych, ukazywała sztukę różnych pokoleń, będąc świadectwem radykalnych przemian artystycznych, których potencjał ujawniły następne dekady.
Swoistym podsumowaniem działalności BWA, a zarazem kontynuacją idei dużych, syntetyzujących pokazów, była wystawa „Autonomiczny ruch konceptualny w Polsce” (2002, kurator: Zbigniew Warpechowski), potwierdzająca rangę tego kierunku, jako źródła inspiracji i reinterpretacji w programie BWA. Andrzej Mroczek we wstępie do katalogu pisał o wyborze, którego dokonał przed laty, w pierwszej połowie lat 70., a były to „pierwsze wystawy polskiej, i nie tylko polskiej, sztuki konceptualnej”. Wystawa ta, już w nowej rzeczywistości, była swoistym powrotem do artystycznych źródeł. Zostały na niej zaprezentowane prace pionierskie dla ruchu konceptualnego w Polsce: Zbigniewa Dłubaka, Marka Koniecznego, Andrzeja Lachowicza, Natalii LL, Andrzeja Partuma, Józefa Robakowskiego, Jana Świdzińskiego, Zbigniewa Warpechowskiego, Krzysztofa Zarębskiego. „To między innymi dzięki nim – pisał Mroczek – doszło do realizacji i trwania programu [BWA]”. [3]
Od 2010 roku BWA prowadzi Waldemar Tatarczuk, który, nawiązując do spuścizny Andrzeja Mroczka, realizuje program oparty przede wszystkim na prezentacji sztuki europejskiej oraz dalekowschodniej. W swoim programie Tatarczuk wprowadził także odmienne akcenty, sytuując miejsce galerii nie tyle w obszarze autonomicznych wartości artystycznych, ile w kontekście przeobrażeń współczesnej kultury, negocjowania różnorodnych zjawisk i postaw. W 2010 roku została zmieniona także nazwa galerii, symbolicznie nawiązując do galerii prowadzonej przez Mroczka w latach 70. – Galeria Labirynt.
Galeria KONT powstała w 1978 roku w budynku na skraju osiedla im. Juliusza Słowackiego w Lublinie, zaprojektowanego przez Oskara i Zofię Hansenów. O wyjątkowości tego miejsca stanowiła w znacznej mierze szczególna i bardzo charakterystyczna architektura, uniwersytecki kontekst oraz oddolne i non-profitowe funkcjonowanie – cechy determinujące program galerii.
Miejsce to stało się „tłem eksponującym” zdarzenia artystyczne i edukacyjne; społeczne, grupowe i indywidualne; performerskie, malarskie, poetyckie i dźwiękowe; multimedialne i cyfrowe. KONT był programowo otwarty, nie zakładając żadnych ram stylistycznych. Prezentowano głównie prace młodych artystów i studentów, których twórczość wykraczała poza ramy akademii. W kręgu zainteresowań „kontowców” była sztuka bezpośrednia, pozbawiona idealizacji i estetyzacji, często nieatrakcyjna wizualnie. Galeria starała się badać nowe przestrzenie sztuki, w szczególności dotyczyło to działań artystycznych, opartych na nowych technologiach oraz realizowanych projektów społecznych.
KONT powstał z inicjatywy studentów Instytutu Wychowania Artystycznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (obecnie Wydział Artystyczny UMCS) w Lublinie. Inicjatorami byli: Przemysław Karwowski, Stanisław Koba, Janusz Skowron i Małgorzata Szczur. W latach 1978-1980 galerię współtworzyła kilkuosobowa grupa najaktywniejszych studentów Instytutu, wśród których, poza wymienionymi, byli m.in.: Marek Andała, Sławomir Gajuś, Eugeniusz Józefowski, Zdzisław Kwiatkowski, Władysław Żukowski. W 1980 roku powstała grupa „Aneks” złożona z malarzy i grafików, która prowadziła KONT do jego zamknięcia w 1981 roku wraz z wprowadzeniem w Polsce Stanu Wojennego.
W 1983 lub 1984 roku pomieszczenie galerii przejęła na potrzeby pracowni nowa grupa studentów. Znaleźli się w niej: Marek Adamczuk, Andrzej Cieszyński, Dariusz Gryczon i Adam Kowalewski oraz gościnnie Mirosław Gromada i Wiesław Jędruszczak. KONT w tym czasie zmienił zdecydowanie swój status z galerii na otwartą pracownię, z którą współpracowali m.in.: Małgorzata Klepadło, Dariusz Lipski, Zbigniew Molski i Krzysztof Sołowiej. W 1986 roku powstał jeden z ważniejszych projektów zorganizowanych w KONCIE – „Moje Wilde” oraz legendarna grupa Riders of the lost black Volga. W tym czasie w grupie artystów KONT-a pojawili się Dariusz Fodczuk i Waldemar Tatarczuk, którzy wraz z Marią Fidor, Dariuszem Gryczonem i Krzysztofem Sołowiejem stworzyli grupę „Pierś od Słonięta”, późniejszy „PoS”. Fodczuk i Tatarczuk „wnieśli zastrzyk nowej energii i kontynuowali wcześniejsze założenia czy raczej wdrażali ich brak” – jak wspominał Dariusz Gryczon. W czerwcu 1991 roku Fodczuk i Tatarczuk zorganizowali wystawę pt. „Pożegnanie z Galerią KONT”, która formalnie zamykała kolejny okres w historii galerii.
W styczniu 1992 roku KONT wznowił działalność pod kierownictwem Agnieszki Korsak i Zbigniewa Sobczuka, którzy zmienili sposób organizacji galerii, łącząc otwartość i spontaniczne podejście do tworzenia programu z budowaniem zaplecza organizacyjnego, niezbędnego do funkcjonowania galerii w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości lat 90. Nowy zarząd, z którym gościnnie współpracowali m.in.: Wojciech Bobrowicz, Dariusz Korol, Jarosław Koziara, Maciej Sęczawa, wzbogacił program o nowe kierunki i tendencje artystyczne, w tym m.in. sztukę video, sztukę krytyczną, audio-art. Galeria rozpoczęła propagowanie sztuki nowych mediów, organizując pierwsze spotkanie „Videokont”. W kwietniu 1993 roku, przy współpracy z Klubem „Piwnica”, powołała do życia pierwszy festiwal sztuki wideo w Lublinie „Lubelskie Prezentacje Sztuki Video”. Oba wydarzenia były jednymi z pierwszych tego typu prezentacji w Polsce.
Galeria KONT na przełomie lat 1992-93 roku została formalnie umieszczona w strukturze organizacyjnej Akademickiego Centrum Kultury Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, pozostając jednak fizycznie w budynku akademika UMCS przy ul. Zana 11 w Lublinie.
Od 1993 roku galerię KONT prowadził Zbigniew Sobczuk. Wystawy prezentowały eksperymenty z nowymi technologiami, ważny nurt wyznaczyła także sztuka performans. W latach 90. odbyły się liczne festiwale, ukazujące twórczość zarówno młodych, jak i uznanych artystów („Kontakty”, 1993, „Lubelskie Prezentacje Sztuki Video”, 1994-95, Festiwal Sztuki Performance „Kontperformance” 1996-99). W 2000 roku galeria KONT we współpracy z Ośrodkiem Sztuki Performance Centrum Kultury w Lublinie zorganizowała Europejski Festiwal Sztuki Performance i Nowych Mediów „ART KONTAKT”. W tym samym roku galeria nawiązała również współpracę z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Artystów „fabs”, rozpoczynając prezentację artystów z nim związanych. Od 2001 roku Galeria rozpoczyna działalność edukacyjną, związaną z prezentowaniem i komentowaniem najnowszych zjawisk w sztuce. Pierwszym cyklem w ramach tych działań był „MEDIA ART KONTAKT prezentuje”, realizowany w latach 2001-2002. Do KONT-a w ramach pokazów i wykładów zapraszani byli czołowi kuratorzy, krytycy, dyrektorzy festiwali i artyści. Poza tym, galeria przygotowała dokumentacje ważniejszych polskich i europejskich wydarzeń artystycznych.
W kolejnych latach galeria podtrzymywała idę organizacji festiwali artystycznych, nawiązując kontakty ze środowiskami Poznania, Torunia, Krakowa, Gdańska, Łodzi, Wrocławia. Łącząc kameralną przestrzeń z prezentacją efemerycznej sztuki, galeria przekraczała granice mediów artystycznych, ogniskując uwagę na zmiennych społecznych problemach, nawiązując do Hansenowskiej idei „Formy otwartej”. W 2010 roku współpracę z galerią przerwał Zbigniew Sobczuk, zamykając twórczy, heroiczny okres jej aktywności.
Galeria Biała istnieje od 1985 roku w ramach Centrum Kultury w Lublinie. Prowadzona jest niezmiennie przez Annę Nawrot i Jana Grykę. Od początku jej program kształtowany był w opozycji do konceptualnej, analitycznej tradycji formułowanej w kręgu Biura Wystaw Artystycznych. Główną oś działań Galerii Białej wyznaczało zainteresowanie przestrzenią, sztuką instalacji, postminimalistyczną wrażliwością na przedmiot i ekspresję. Zasadniczym zadaniem galerii była próba wyłonienia, a następnie integracji środowiska twórców lubelskich, studentów i absolwentów ówczesnego Instytutu Wychowania Artystycznego Uniwersytetu Marii Curii-Skłodowskiej. Program ten zakładał zarazem stworzenie alternatywnej, pozauniwersyteckiej przestrzeni dla wspólnych kontaktów i poszukiwań. W Białej debiutowali m.in: Mirosław Maszlanko, Wojciech Gilewicz, Robert Kuśmirowski, Eliza Galey, Mariusz Tarkawian, Michał Stachyra, Bogna Burska. Obok tego wcześnie ukształtowanego programu, kolejne wystawy pokazywały twórczość uznanych artystów w skali ogólnopolskiej i światowej. Do artystów współpracujących z galerią należeli: Mikołaj Smoczyński, Grzegorz Klaman, Jan Gryka, Marek Kijewski, Mirosław Filonik, Leon Tarasewicz, Krzysztof Sołowiej, Dorota Podlaska, Robert Maciejuk, a także Horst Sagunski, Frank Fietzek, Sigrun Jakubaschke, Henk Visch. Od 1996 roku galeria prowadzi „Młode Forum Sztuki”, cykliczną prezentację prace studentów i absolwentów Wydziału Artystycznego UMCS.
Istotną rolę spełniły jednak wielkie wystawy zbiorowe, sytuowane także poza główną siedzibą galerii, anektujące wnętrza dawnego klasztoru powizytkowskiego, w której mieści się lubelskie Centrum Kultury („Wieża Bab” 1985, „Białe Tango” 1988 „Biała Gwardia” 1992, „Bilans-balans” 1993, „Uwaga malarstwo” 2003, „Nova Biała”, „Transgresja wyobraźni”, „Remont generalny” i „Kolekcja alternatywna” 2005-2009). Kolejne prezentacje, dyskretnie ingerujące w charakter zastanej przestrzeni, tworzyły totalny przedmiot artystyczny, angażując skomplikowany układ pomieszczeń, korytarzy, sal, ale także widzów, odkrywających nowe relacje między przedmiotem a przestrzenią. Jednym z głównych obszarów namysłu była sztuka instalacji, podsumowana w latach 1996-1998 projektem „Nowe przestrzenie sztuki”, któremu towarzyszyło dwutomowe wydawnictwo, opisujące przemiany w sztuce dwóch dekad. Ten typ twórczości odnosił się do działania w zastanej przestrzeni, poprzez realną ingerencję w jej porządek. Stanowił odwrotność modernistycznej galerii typu white cube.
Kolejne, odbywające się w galerii Białej wystawy, mogą sugerować inne podejście do przedmiotu artystycznego, który nie jest skończony, zamknięty, jednoznacznie określony. Spotyka się on nieustanie z przestrzenią, kreując dialog, ciągły proces przekształceń. To, co może świadczyć o specyfice działań w galerii to swoiste, przejawiające się w wielu pracach, zderzenie utrwalonej w eksponowanym przedmiocie przeszłości, wyrażającej się zużyciem, kruchością z jego swoistą aktualizacją w kontekście innych elementów i otoczenia. Ten program łączył niezwykle monumentalne, przestrzenne realizacje malarskie Leona Tarasewicza z efemerycznymi, utkanymi z naturalnych elementów kompozycjami Mirosława Maszlanki, zdejmowane kolejne warstwy tynku w „Transferze” Mikołaja Smoczyńskiego, czy też niezwykle kruche, delikatne prace Jana Gryki wykonane z mąki.
Metaforykę bieli w galerii Białej można zinterpretować zgodnie z wzorcem postmodernizmu, jako swoistą grę z tradycją modernistycznego muzeum-galerii – izolowanej od rzeczywistości przestrzeni, w której białe ściany są neutralnym tłem wobec obrazowej narracji, ilustrującej formalny eksperyment. Prezentacje w Białej na różne sposoby uaktywniały surową, pustą przestrzeń galerii, wprowadzając widza w przestrzeń oznaczoną czasem – powolnego, stopniowego odczytywania na nowo skonstruowanego miejsca, w którym pojawiał się codzienny przedmiot.
Ostatnie działania galerii prowadzą do „oswajania” miejsca – nowej siedziby przy ul. Narutowicza. Znajdujące się tam podwórko („Podwórko Sztuki”) stopniowo wypełniane jest pracami artystów różnych pokoleń (m.in. Jadwigi Sawickiej, Grupy Twożywo, Jana Gryki, Michała Stachyry, Tomasza Bielaka, Kamila Stańczaka, Ilony Oszust i innych), realizowanych in situ, zamieniających dawną przestrzeń w nowy „zaczarowany ogród sztuki”. W ten sposób galeria Biała kontynuuje program, nawiązujący do awangardy – zmieniania rzeczywistości poprzez artystyczną interwencję.
Galeria Lipowa 13 została utworzona jako przestrzeń wystawiennicza Lubelskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (LTZSP) w 2010 roku. Obecna działalność galerii poprzedzona była tworzeniem przez LTZSP kolekcji, mającej popularyzować sztukę współczesną. Działalność Lubelskiej Zachęty zainaugurowana w 2005 roku w ramach ministerialnego programu Znaki Czasu, przybierała wielowymiarowy charakter, na który składały się wystawy czasowe, sesje naukowe, konferencje, wykłady, wreszcie przygotowywane publikacje o sztuce współczesnej. Oś programową wyznaczał jednak charakter kolekcji, prezentującej z jednej strony awangardową tradycję środowiska lubelskiego (pierwsze zakupy objęły prace Włodzimierza Borowskiego i Mikołaja Smoczyńskiego), z drugiej – sztukę aktualną, której egzemplifikacje znajdowały się w obszarze zainteresowań innych lubelskich galerii.
Autorzy programu Kolekcji pisali: „Pierwsze zakupy wyznaczyły dwie kluczowe perspektywy, według których gromadzone są dzieła: jedna – MATERIA (W) PRZESTRZENI – obejmuje, mającą modernistyczny rodowód, refleksję nad autonomią obrazu malarskiego, jego statusem, materią, obecnością w przestrzeni; druga – SZTUKA IDEI – IDEE SZTUKI – nawiązuje do tradycji awangardy i związanej z nią idei sztuki „zaangażowanej”, realizowanej głównie w poetyce konceptualizmu. Prace te pozwalają na rozbudowę KOLEKCJI w rozmaitych kierunkach. W ramach realizacji projektu pragniemy podejmować dalsze próby dwukierunkowej lektury: współczesnego eksperymentu artystycznego przez pryzmat przeszłości, a zarazem przeszłości przez pryzmat współczesnego eksperymentu, co pozwoli dostrzec dynamiczną naturę sztuki. Jednocześnie postrzegamy KOLEKCJĘ jako kod otwarty, propozycję, która nie jest obarczona dogmatami. Pragniemy jednak, aby miała ona własną, respektującą wspomniane założenia tożsamość, skonkretyzowaną przez zakorzenienie w lubelskim kontekście”.
LTZSP było pomyślane jako Stowarzyszenie skupiające różne lubelskie środowiska artystyczne, realizując nie tyle ich poszczególne programy, co raczej aktualizując ich wiedzę o polityce kulturalnej samorządu lokalnego i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Rolą Stowarzyszenia jest integracja lubelskiego środowiska artystycznego i reinterpretacja dotychczasowych projektów artystycznych w kontekście nowych zjawisk i wyzwań w sztuce.
W pierwszym, powołanym przez Towarzystwo Zarządzie znaleźli się: Waldemar Tatarczuk, reprezentujący Ośrodek Sztuki Performance, Jolanta Męderowicz, związana z Galerią BWA, Zbigniew Sobczuk, kierujący Galerią Kont, Jarosław Koziara – artysta oraz Marcin Lachowski z Instytutu Historii Sztuki KUL.
Wśród prac zgromadzonych w lubelskiej Zachęcie znalazły się m.in. dzieła: Mirosława Bałki, Zofii Kulik, Dominika Lejmana, Józefa Robakowskiego, Leona Tarasewicza, a także Elizy Galey, Zdzisława Kwiatkowskiego, Sławomira Marca – artystów związanych ze środowiskiem lubelskim. Lubelska Zachęta, w oparciu o własną kolekcję zorganizowała duże przeglądy sztuki współczesnej: „Puls Fotografii” w Warsztatach Kultury (2009) oraz „Siła Sztuki” w Lwowskim Pałacu Sztuki (2010).
Galeria Lipowa 13 ma charakter swego rodzaju laboratorium. Nawiązując do idei Kolekcji, pokazuje aktualne tendencje w sztuce, związane z nowymi mediami. Ten charakter odzwierciedlały m.in wystawy: „Sekwencje” (2010), prezentujące działania z pracowni Grzegorza Kowalskiego (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie), multimedialny projekt zatytułowany „atomy+bity”, oraz nowatorskie poszukiwania w ramach malarstwa, rysunku czy instalacji (Sławomir Toman, Tomasz Malec), a także pokazy odwołujące się do kultury popularnej (Punk’s not dead). Galeria angażuje się w projekty o charakterze międzyinstytucjonalnym, festiwalowym, jak „Trans-Europa” (2011), stając się otwartym ośrodkiem życia artystycznego w Lublinie. Współpracując z Instytutem Historii Sztuki KUL oraz wydziałem Artystycznym UMCS, cyklicznie prowadzi także wykłady otwarte, prezentując zjawiska sztuki dawnej w optyce współczesnych problemów i metod badawczych.
Usytuowanie galerii w gmachu galerii handlowej Lublin Plaza pozwala na nieustanną konfrontację problemów artystycznych ze współczesną agorą, także w jej propagandowym i komercyjnym wymiarze.
Marcin Lachowski
Galeria Labirynt
20-112 Lublin, ul. Grodzka 5A
e-mail: galeria(at)labirynt.com
dyrektor: Waldemar Tatarczuk
Galeria Biała
Centrum Kultury w Lublinie, 20-016 Lublin, ul. Narutowicza 32
www.free.art.pl/biala/biala.htm
e-mail: bial(at)ck.lublin.pl
Prowadzący: Anna Nawrot, Jan Gryka
Galeria KONT Akademickiego Centrum Kultury „Chatka Żaka” UMCS
ul. Zana 11, 20-601 Lublin,
e-mail: kont@kont.art.pl
Galeria Lipowa 13 (Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych)
ul. Lipowa 13, 20-024 Lublin
Centrum Handlowe Lublin Plaza, wejście od ul. Obrońców Pokoju
e-mail: info(at)zacheta.lublin.pl
prezes: Zbigniew Sobczuk
.
[1] Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” powstał w sierpniu 1980 roku w wyniku rosnącego niezadowolenia społecznego z pogarszającej się sytuacji społecznej i ekonomicznej w Polsce. Była to pierwsza zalegalizowana organizacja społeczna w bloku państw komunistycznych, skupiająca szeroki ruch obywateli, którzy stanęli w opozycji wobec rządzącej partii.
[2] Charakterystyczną cechą życia artystycznego w Polsce po wprowadzeniu stanu wojennego był tzw. „bojkot środowisk artystycznych”, co oznaczało odmowę uczestnictwa dużej części środowiska artystycznego w programach realizowanych przez oficjalne instytucje artystyczne. BWA w Lublinie, ze względu na pozycję Andrzeja Mroczka, nie było wówczas kontestowane przez artystów, będąc jednym z nielicznych wyjątków na tle innych instytucji.
[3] Mroczek, Bez tytułu, [w:] Katalog, Autonomiczny ruch konceptualny w Polsce.