Prezentujemy w dwóch wersjach językowych Rekomendacje dla współpracy transgranicznej w zakresie edukacji kulturalnej do 2020 roku wraz z projektami pilotażowymi, wypracowane przez niezależną grupę menadżerów i praktyków kultury.

Rekomendacje_PL

Rekomendacje_UA

Ze wstępu

Niniejsze dwa zbiory rekomendacji są efektem długich dyskusji oraz pracy warsztatowej operatorów kultury, obradujących w 2014 roku, głównie na terenie zachodniej Ukrainy. Zbiory te zostały wypracowane wspólnie przez przedstawicieli świata kultury z Polski, Ukrainy i Białorusi w ramach projektu „Inwestycja w kulturę. Działania systemowe na rzecz edukacji kulturalnej”, realizowanego w ramach „Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina 2007–2013” z funduszy Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa.
Przy tym kompleksowym projekcie, realizowanym przez Wydział Kultury Urzędu Miasta Lublin, powołano think tank – niezależny, międzynarodowy zespół doradczy o charakterze non-profit, złożony z menedżerów i praktyków kultury działających w obszarze transgranicznym. W ten sposób członkowie pierwszego międzynarodowego think tanku powołanego w Lublinie spotykali się regularnie, omawiając długofalowe wspólne przedsięwzięcia, wymieniając doświadczenia. Wizyty studyjne miały miejsce w partnerskich miastach Lublina: Iwano-Frankiwsku, Równem i Tarnopolu. Miasta te były również aktywnymi uczestnikami i współrealizatorami projektu.

Od początku tworzenia rekomendacji reprezentantom polskich, ukraińskich i białoruskich organizacji kulturalnych przyświecała idea stworzenia spójnej wizji zarządzania kulturą, jak również poszukiwania nowych dróg w usprawnieniu edukacji kulturalnej i ustalenia rozwiązań wpływających na zwiększenie aktywności i świadomości obywatelskiej w obszarze transgranicznym Polski, Ukrainy i Białorusi. Szczególnie planowano rozwój współpracy opartej o trwałe wymiany doświadczeń, inicjowanej poprzez wzajemne wizyty studyjne, wymiany i rezydencje animatorów, artystów, ludzi kultury, sztuki oraz samorządów.

Grupa robocza wypracowała rekomendacje dla Wydziału Kultury Miasta Lublin, członków Komisji „Programu Współpracy Transgranicznej Polska – Białoruś – Ukraina”, jak i przy okazji dla swoich lokalnych środowisk. Ciało doradcze utworzyli przede wszystkim menedżerowie kultury z instytucji miejskich i organizacji pozarządowych, artyści, a także przedstawiciele i przedstawicielki samorządu oraz indywidualne osoby działające w sferze kultury. Członkowie grupy pochodzący z Brześcia, Iwano-Frankiwska, Lwowa, Lublina, Łucka, Równego i Tarnopola podsumowali pewne kierunki, które mogą okazać się przydatne przy podejmowaniu dalszej współpracy z Miastami-Partnerami. Jednocześnie z praktycznego punktu widzenia rekomendacje stanowią otwartą ofertę dla przyszłych potencjalnych partnerów, zatem skierowane są do interesariuszy różnych sektorów i miast współpracujących z Lublinem.

Na pierwszym spotkaniu członków grupy przeanalizowano dokumenty Strategii Współpracy Terytorialnej Lublina na lata 2014–2020 w przestrzeni Europy Środkowo-Wschodniej oraz Strategii Rozwoju Kultury Lublina na lata 2013–2020, jakie stanowiły materiały źródłowe i przyczynek do rozpoczęcia dyskusji ich praktycznych zastosowań, a następnie planowania wspólnych projektów transgranicznych.

Pierwsze obrady miały też na celu omówienie nadrzędnych celów i priorytetów miast partnerskich oraz przegląd ich dotychczasowej strategii oraz wyzwań, przed jakimi stoją. Następnie zespół doradczy rozpoczął planowanie rekomendacji w zakresie współpracy transgranicznej w sferze życia kulturalnego oraz edukacji kulturalnej. Przedstawione poniżej postulaty są zatem rezultatem rocznej analizy problemów i potrzeb konkretnej grupy przedstawicieli kultury. Za wymienionymi projektami może kryć się potencjał wynikający z doświadczenia partnerów, reprezentujących różnorodne profile działalności. Przy czym wszyscy członkowie think tanku rekomendowali działania w oparciu o wielopłaszczyznowe partnerstwo, akcje przynoszące długofalowe rezultaty i perspektywiczne wizje zdolne wprowadzić realną zmianę w środowisku. Podane przykłady przewidują możliwość implementacji na wielu szczeblach – od turystyki kulturalnej miast po rozwój świadomej partycypacji kulturalnej w społeczności lokalnych. Przedstawione zaś wspólne założenia oraz inicjatywy kulturalne były planowane do 2020 roku. Należą do nich przedsięwzięcia długoterminowe, które z powodzeniem mogą być realizowane między miastami Lublin – Lwów – Brześć – Tarnopol – Iwano-Frankiwsk – Równe.
Członkowie zespołu wygenerowali wstępne propozycje z nadzieją, że zgromadzone pomysły mogą stać się katalizatorem nowych rozwiązań oraz kontaktów (podrozdział Rekomendacje – projekty pilotażowe).
Niektóre idee już wdrażają lub przeformułowują w swoich środowiskach, zapraszając tym samym
do multiplikowania dobrych praktyk i poszerzania kręgów partnerstwa (podrozdział Otwarte inicjatywy i partnerstwo). Mamy nadzieję, że przytoczone pomysły, albo wyróżnione postulaty, mogą okazać się przyszłościowe dla innych twórców kultury, jak i przyczynić się nieco do refleksji nad wsparciem edukacji kulturalnej i skutecznym zarządzaniem kulturą.

Aleksandra Zińczuk

Redakcja serdecznie dziękuje Wydziałowi Kultury Urzędu Miasta Lublin za udostepnienie materiałów oraz dokumentacje fotograficzną.