Dokument polsko-ukraińskiej produkcji poświęcony Józefowi Łobodowskiemu powstał na przełomie roku 2019/2020. Dlaczego twórca ten całe życie patronował polsko-ukraińskim relacjom? W sensie tradycji literackiej był „ostatnim romantykiem” – jak go nazwał Wacław Iwaniuk, ale był też po prostu przenikliwym komentatorem życia politycznego. Czas na dokument poświęcony Józefowi Łobodowskiemu. Twórca ten podzielał myśl polityczną Jerzego Giedroycia i Juliusza Mieroszewskiego, przewidującą, że w polskim interesie narodowym należy dbać o dobrosąsiedztwo z Białorusią, Litwą, a nade wszystko Ukrainą. Wobec agresywnej polityki Moskwy, jego przesłanie jest szczególnie aktualne, a wręcz konieczne przypomnienia w kraju i na świecie.

Pisarz urodził się w Lublinie w 1909 r. i po II wojnie światowej do końca życia pozostał na emigracji w Madrycie, gdzie zmarł jako twórca zakazany przez cenzurę PRL w 1988 r. Razem z Józefem Czechowiczem tworzył środowisko lubelskiej awangardy, był dziennikarzem, prozaikiem, publicystą, tłumaczem z białoruskiego, rosyjskiego, ukraińskiego i hiszpańskiego. Jako uczestnik kampanii wrześniowej pozostał już na emigracji, zostając wieloletnim korespondent z Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Związany był m.in. z paryską „Kulturą”, „Wiadomościami Londyńskimi” i Radiem Wolna Europa. Literacko zaś był przywiązany do tradycji szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu. W filmie opowiadają o nim wieloletni kierownicy Muzeum Józefa Czechowicza: Józef Zięba, Ewa Łoś, Jarosław Cymerman oraz wydawca Bernard Nowak, a także Switlana Krawczenko z Uniwersytetu im. Łesi Ukrainki w Łucku. To pierwszy tego rodzaju dokument polsko-ukraińskiej produkcji.

ZOBACZ FILM na kanale YouTube

Produkcja polsko-ukraińska na łamach Kultury Enter dzięki uprzejmości:
Scenariusz i reżyseria: Sofija Kalużna, Wojciech Pokora
Zdjęcia: Oleksander Słoboda (operator), Walery Fetysow, Wojciech Pokora oraz Paweł Bobołowicz
Grafika: Mykoła Kuszniruk
Tłumaczenie: Jahor Dziobik, Zofia Kalużna

Twórcy filmu:

Wojciech Pokora – redaktor naczelny „Kuriera Lubelskiego”, publicysta, członek zarządu głównego SDP; absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, z mediami związany od 2008 roku. Wcześniej szefował redakcji internetowej w Polskim Radiu Lublin. W swojej karierze był m.in. współzałożycielem i redaktorem naczelnym Internetowej Telewizji Lublin (2010–2012). Współpracował z redakcjami „Rzeczpospolitej”, Radia Plus, „Kuriera Wnet” i Radia Wnet. Współtwórca i redaktor polskiej sekcji Stop Fake.

Wojciech Pokora, fot. Łukasz Kaczanowski („Kurier Lubelski”)

Sofija Kalużna – dziennikarka, pracuje w Wołyńskiej Telewizji Publicznej, absolwentka Wydziału Filologicznego Wołyńskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki (1995). W latach 1995–2013 była redaktorem Wołyńskiej Obwodowej Państwowej Spółki Telewizyjnej i Radiowej. W latach 2013-2015 pełniła funkcję sekretarza wykonawczego Stowarzyszenia Twórczo-Produkcyjnego Telewizji Wołyńskiej Obwodowej Państwowej Telewizji i Radia. W okresie 2015–2017 objęła stanowisko dyrektora programów telewizyjnych oddziału Państwowej Telewizji i Radia Ukrainy „Wołyńska Dyrekcja Obwodowa”. Obecnie pracuje jako kierownik grupy programowej Wołyńskiej Dyrekcji Obwodowej oddziału spółki akcyjnej Państwowej Telewizji Publicznej i Spółki Radiowej Ukrainy. Jest członkiem zarządu organizacji społecznych „Towarzystwo Dziennikarzy Polskich im. Józefa Ignacego Kraszewskiego na Ukrainie”. Otrzymała dyplomy, listy z podziękowaniami, m.in. Narodowy Związek Dziennikarzy Ukrainy oraz Medal Ministerstwa Obrony Ukrainy „Za pomoc Siłom Zbrojnym Ukrainy”.

Sofija Kalużna, fot. Iryna Karaban-Żukiwska

Kultura Enter 2021/2022
nr 101